Het schitterende Baikal meer

De Transsiberië Express brengt ons naar Irkoetsk, een aangename uitvalsbasis voor het beroemde Baikal meer. Dit meer ligt in zuidoost-Siberië en is het oudste en diepste meer ter wereld. Het is maar liefst 25 miljoen jaar oud en 1637 meter diep. Met zijn lengte van 636 kilometer en gemiddelde breedte van 40 tot 60 kilometer, heeft het de vorm van een banaan. Baikal is ontstaan door de verschuiving van tektonische platen, dat verklaart tevens de enorme diepte. Omdat de platen steeds verder uit elkaar bewegen, zal dit meer ooit, in een verre toekomst, ’s werelds vijfde oceaan worden en het Aziatische continent afsplitsen van Europa.

De diepste delen liggen vlak voor de westkust, onze uitvalsbasis. Je hoeft dus letterlijk maar een klein stuk het kraakheldere meer in te zwemmen voordat er onder je een enorm onderwaterravijn ontstaat.

‘In het meer zwemmen’ is echter een uitdaging; de watertemperatuur is slechts 8 tot 10 graden Celsius (in juli). Ongeveer de temperatuur van de Noordzee tijdens de jaarlijkse nieuwjaarsduik. Toch hijsen we ons in onze zwemkleding en nemen we een duik in het ijskoude water. Bekijk de 360 video van onze duik in Lake Baikal!

Volgens de gids die ons enkele dagen later terugbrengt naar het treinstation in Irkutsk, zijn zwemmers inderdaad een zeldzaamheid. De laatste toeristen die hij zag zwemmen, waren een groepje Fransen en een gezin uit Amerika. ‘De Fransen gingen enkele seconden het water in, dus het gezin wilde dat overtreffen. Zo ging het een tijdje door. Uiteindelijk wonnen de Fransen door het bijna 40 seconden vol te houden in het water van (toen) zo’n 3 graden.’

Onderwatermuseum

Lake Baikal bevat maar liefst 20% van ’s werelds (niet bevroren) zoete water. Het wordt omringd door bergsteppen, naald- en loofbossen en allerlei inheemse plantensoorten. Bovendien is het meer zelf een levend natuurmuseum; maar liefst 80% van de plant- en diersoorten komen nergens anders op de planeet voor. Eén van die bijzondere bewoners is de Baikal zeehond, de enige zoetwaterzeehond op aarde.

We brengen onze dagen door in twee prachtige houten chalets op een steenworp van het meer. De eerste staat in Bolshie Koty, ooit een goudstadje maar nu een sereen dorpje dat in de zomer alleen per boot te bereiken is (of met een bergachtige wandeling van zo’n 24 kilometer) en in de winter alleen over het ijs. Lake Baikal is in de wintermaanden namelijk volledig bedekt met een dikke ijslaag, waardoor auto’s gewoon over het ijs van dorp naar dorp rijden. In het begin van de twintigste eeuw is zelfs een poging gedaan om de Trans-Siberië trein over het Baikal meer te laten rijden, maar dit bleek geen succes; de trein zakte door het ijs en zonk regelrecht de diepte in.

In Bolshie Koty lijkt de tijd stil te staan. Paarden en koeien lopen vrij door het plaatsje rond. In de winter wonen er slechts 41 mensen in het gehucht. In de zomer een paar meer, vanwege een handvol zomerhuisjes van inwoners uit Irkutsk en wat toeristen die hun weg vinden naar het dorp.

Leven van het meer

Wij genieten aan de oever én van een verfrissende duik in het koude water. Volgens ingewijden kun je op de meest heldere plekken wel 40 meter ver onder water kijken. Helaas maken wij dat niet mee; na één keer ‘koppie onder’ sprinten we regelrecht weer naar de oever om op te warmen. ’s Avonds is het heerlijk vertoeven in de traditioneel Russische banya, een sauna waarin je de stoom naar je toe wappert met berkentakjes. Verder leven we van Lake Baikal; we eten Omul (een zalm-achtige vis die alleen hier voorkomt) en drinken gefilterd water uit de immense plas.

Na Bolshie Koty wacht een stop in Listvyanka, het toeristische dorp dat veel als uitvalsbasis wordt gebruikt voor korte bezoekjes. Ondanks dat tientallen mensen liggen te zonnebaden op het kiezelstrandje, spotten we niemand die een sprong in het kille water waagt. Dat kunnen wij toch mooi afstrepen van onze bucketlist!

Vind hier al onze blogs en reistips over Rusland en onze tips voor de Transsiberië Express.