Reiservaringen in de Transsiberië Express

De Transsiberië Express is een unieke ervaring, horen we van alle kanten. Tot aan Moskou hebben we al heel wat kilometers spoor gezien, maar de échte Transsiberië Express begint pas in Moskou.

’s Middags vertrekt onze boemel voor een 30 uur durend traject naar Jekaterinaburg, de op drie na grootste stad van Rusland. Treinstations hebben hier bagagecontroles alsof je in en vliegtuig stapt, maar er is geen passagier die zijn zakmes hoeft in te leveren. Voor de show gaan ook onze backpacks door de scans, terwijl een nors kijkend mannetje dat de camera in de gaten houdt zich waarschijnlijk verbaast over het idiote aantal noedels dat wij hebben ingepakt.

Op het station ontmoeten we direct twee Zweden, die dezelfde trein blijken te nemen en twee coupés naast die van ons terechtkomen. Maar dat is niet alles, eenmaal gesetteld in ons vierpersoons wagonnetje horen we op de gang al iets bekends.. zowaar twee Nederlanders die met ons de coupé blijken te delen. Gezelligheid!

Gaandeweg komen we erachter dat Paul en Nelly ook Gelderlanders zijn en dat één van hun kids vrijwel in dezelfde straat in Amsterdam woont als wij. Wat is de wereld toch klein! Zo boemelen we dieper Rusland in, terwijl we verhalen uitwisselen bij oploskoffie en stroopwafels.

De Transsiberië Express trein

Transsiberië treinen vormen een aparte groep in de treinenpopulatie. De treincoupé, waar je in totaal dus zo’n 10.000 kilometer in doorbrengt, is er in een eerste, een tweede en een derde klasse. Als je de coupé niet wilt delen met 54 Russen maar ook de loterij niet hebt gewonnen, kun je zoals wij voor de tweede klasse gaan. Hier wordt de coupé gedeeld door vier personen, die links en rechts in compacte stapelbedjes slapen. Overdag kun je het onderste bed als bankje gebruiken. De gemiddelde Nederlander kan precies zijn benen strekken in de bedjes van 1,85 meter lang.

Een douche is er niet in de tweede klasse. Wel een toilet met wasbakje, waar je je in wast, je tanden poetst, de afwas doet… eigenlijk alle wateractiviteiten vinden plaats in dat wasbakje. In de restauratiewagen kun je terecht voor Russische maaltijden en biertjes, al hebben ze slechts een deel van de menukaart en je hoort pas enige tijd na je bestelling of jouw gerecht daaronder valt.

Maar eigenlijk maken we weinig gebruik van de restauratiewagen, met uitzondering van een Russisch biertje op z’n tijd. Want wij hebben noedels in alle smaken! Dat geldt overigens voor 95% van de treinreizigers, inclusief de Russen zelf. We leven allemaal van zelf meegebrachte zakjes eten. In de wagon is een heet-watertankje te vinden met een kraan, waaruit we gekookt water kunnen tappen. Zo prepareer je je maaltijd, oploskoffie en thee. Bijkomend risico is dat de sterke noedel-smaak bijna niet weg te spoelen is, dus koffie en thee smaken altijd een beetje naar de teriyaki noedels van de vorige avond.

Stuiterbaleffect op het toilet

Onze langste treinrit bedraagt 37 uur en de kortste zo’n 20 uur. Alle andere ritten zitten daar tussenin. Meestal vertrekken we in de middag of avond, waardoor we telkens één of twee nachten in de trein doorbrengen, plus de tussenliggende dag. Een luxe, zo blijkt, want de meeste reizigers die we tegenkomen maken minder stops dan wij en brengen vanuit Moskou in één keer 5 volledige dagen in de trein door.

We krijgen een schema van alle stations die tussen ons opstap- en eindpunt liggen. Meestal stopt de trein een paar minuten. Soms wat langer, waardoor je even je benen kunt strekken. Elk treinstel wordt ‘gerund’ door een provodnik, een treinstewardess die de tickets controleert en de gangen schoon houdt. Ze bepaalt ook wanneer je naar de WC mag. Die gaat namelijk op slot als de trein stilstaat en pas weer open wanneer we weer rijden. Overijverige provodniks sluiten de deuren graag alvast een uurtje voor aankomst, dan zijn ze lekker op tijd. Het kost enige smeekbedes in je beste steenkolen-Russisch om de deur te laten openen als je echt geen uren meer kunt wachten.

Overigens is het toiletgebruik zelf ook een belevenis, als je net stuiterend een bocht doorgaat en onder geen beding (echt geen enkel beding) plaats wilt nemen op het toilet. Op die momenten ben ik blij dat ik ooit bochtjes heb leren nemen op een snowboard, zodat je je in de juiste knie-gebogen houding kunt manoeuvreren zonder door het WC-hokje door te gaan als een pingpongbal.

Aan stuiteren ontkom je in elk geval niet. Wie denkt dat de Trans-Siberië trein soepeltjes over het spoor glijdt als onze NS-treinen komt van een koude kermis thuis. Het piept, het kraakt, het stuitert en het hotst. Als je ’s nachts in je bedje ligt en toch wegdommelt, bevind je je in een soort twilight zone; een stuiterwereld tussen slapen en wakker zijn waarbij je je af en toe afvraagt waar het gebonk, de herrie en de gekke geurtjes vandaan komen.

Het is een verhaal apart, dat reizen per Transsiberië Express. Het levert de leukste ontmoetingen op met locals en andere reizigers (daarover meer in deze blog), maar is ook echt een avontuur. Eentje die we niet hadden willen missen, maar we zijn stiekem wel blij dat we geen vijf dagen achtereen in de trein hoeven te zitten…

Vind hier al onze blogs en reistips over Rusland en onze tips voor de Transsiberië Express.