De twee gezichten van Warschau

In Berlijn springen we op de trein naar Warschau, een afwisselende 570 kilometer verderop. Het landschap onderweg doet ons regelmatig aan Nederland denken, keurige weilandjes en alles netjes begrensd door gaas of sloten. Hier heerst orde in het landschap, dat voelt bekend.

In de Poolse hoofdstad blijkt de zomer in volle gang, zwetend en puffend zoeken we in 30 graden de bus naar ons hostel. Die blijkt vlakbij de het oude stadscentrum te liggen, ofwel de wijk Stare Miasto.

De gehele binnenstad van Warschau staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De buitenwijken bestaan overigens vooral uit troosteloze betonnen Oostblok-flats, maar het centrum maakt dat meer dan goed. Pleinen vol cafés en restaurants, trendy boetieks, biologische winkeltjes en een handvol interessante musea wisselen elkaar af. Opvallend is dat ouderwets en hip hier samengaan; originele experimentele eettentjes vol blitse gerechten flankeren de authentieke Poolse eethuizen met voornamelijk zware vleesmaaltijden op het menu. En waar de straten overdag gevuld worden door bussen toeristen van middelbare leeftijd, feesten de lokale studenten er na zonsondergang op los in pubs en een handvol clubs. Ook opvallend is de prijs van een wodkaatje, die ongeveer de helft kost van een cappuccino. Verschil moet er zijn.

Poolse helden

Tijdens onze dagen in de hoofdstad, leren we dat de Poolse componist Chopin een volledig eigen museum heeft gekregen en dat ook landgenoot en astronoom Copernicus, die van de heliocentrische theorie (Welke? ‘De zon staat in het midden van het zonnestelsel en de planeten draaien eromheen.’ Ohja die.) wordt geëerd met een eigen Science Center. En we leren over de heldhaftige opstand van de lokale bevolking in oorlogstijd.

Warschau werd tijdens de Tweede Wereldoorlog voor zo’n 85% vernield door de Duitse bezetters. Dit gebeurde nadat de stadsbewoners in opstand kwamen tegen de Duitsers in 1944, terwijl het Rode leger (destijds gezien als de Russische bevrijders, in de praktijk waren ze echter niet helemaal zo behulpzaam als gehoopt) aan de andere kant van de Weichsel rivier, die door de stad stroomt, stond te wachten. De Polen verloren de strijd, maar de Duitsers trokken zich niet lang erna alsnog terug voor het Sovjetleger en bombardeerden daarbij zoveel mogelijk van de stad, waardoor slechts een klein stukje oorspronkelijk Warschau overeind bleef. In de naoorlogse jaren werd vooral het oude centrum, Stare Miasto, tot in de kleinste details herbouwd. Het resultaat is een kleurrijke trekpleister waar je een uitstekende stedentrip naartoe kunt maken.

Na twee dagen nemen we afscheid van de Polen en maken we ons op voor de eerste langere treinrit van onze reis; het twintig uur durende traject naar Moskou.